KADINLARIMIZ (276. Bölüm)

Muhterem Okurlarım: Kadınlarımız, yazı, dizisini; 276. Bölümünü, kaldığımız, yerden: Başlayıp, anlatmaya, devam ediyorum. İbrahim Ethem, Kurtuluş Savaşıyla, ilgili açıklamalarına; Şöyle, devam, ediyor. Savaşmaya, giden, savaşçıların Ayşe Hanımı savaşa götürmek istemeyip: Bırakmak, istediklerini, İbrahim Ethem açıklamalarında dile getirmiştir. Ayşe Hanım, ise, kalmak istemediğini ısrarla söylemektedir. Ayşe Kadın, ben, kalmayacağım. Sizler, nerede, ölürseniz ben de orada öleceğim fakat geleceğim der. Piyade, olarak, ben de yürüyeceğim demiştir. Karlar, çamurlar, içinde yatacağım fakat sizlerden; Ayrılmayacağım, diyen, Ayşe Hanım isterlerse beni tazyik etsinler. İsterlerse, öldürsünler. Kalıp, da, düşman eline düşeceğime dağlarda ölmek: Benim, için, daha hayırlıdır demiştir. İbrahim Ethem, Makbule Hanımı, şu sözlerle anlatır. Diğer, Çete aileleri, muhtelif zamanlarda bizimle beraber gelmişlerse de; Katiyen, bu, kadına benzeyip bıraktığımız mahallerde kalıyorlardı. Fakat Makbule Hanım, katiyen, Müfrezeden ayrılmıyor. Israrlara, rağmen, bir mahalde kalmıyordu. Hatta Pehlivan Ağayla, Halil Efe, bundan dolayı birkaç defa tartıştılar. Çünkü Çetecilikte, çete hayatında, kadın bulundurmak: İyiye, delalet, etmeyeceği bunda; Su-i Talih, olduğu, hakkında batıl bir kanaat bulunduğu: Büyük, bir, çarpışma veya pusuda kadının düşman eline geçmesi gibi; Vahim, bir, ihtimal de vardı. Bunu, dikkate, alıp baskından bir gece önce de kendisini: İkna, etmek, için çok çalıştık. İbrahim Ethem Bey ve Müfrezeleri, Ulusun, eteklerinde büyük taşlıkta; Karargâh, kurar, ekmeğe ve bilgiye gereksinimleri vardır. Bir, çocuk, ölüsüne bir kurşun daha sıkmayı: Sevenleri, görerek, vaktinden önce büyüyen; Molla Hasbi, Müfrezelere, ekmek ve bilgi taşımaktadır. Düşman, Molla Hasbi’nin, evini yakar. Düşman, Molla Hasibi ve birkaç, kadını şehit eder. Müfreze, öç, almaya ant içer. Nazife Kadınsa, Müfrezelere, ekmek taşımaktadır. Nazif’e, kadının, yaptığı, işten haberdar olan: Yunanlılar, onu, konuşturmaya çalışır. Nazif’e kadını, alevler, içinde yanan fırına atarlar. Yazıktır, günahtır. Parti Efe, ben, Başkumandana yazdım ve sordum der? Başkomutan, Hasbi Efeye, mektup yazın eğer teslim olursa; Ailesini, buraya, göndermeyin kendisine verin: Bunun, için, size bu mektubu yazıyorum. İstiyorum ki, teslim, olasınız artık; Ordudan, hiçbir, ümit kalmamıştır. Muharebe, olmayacaktır. Siyaseten, iş, bitecektir. Gördes’in, Kızıldamlar, Köyünde bırakılan Parti Pehlivan’ın karısı Hatice hanımın: Babası Molla Mehmet ve kardeşi, şehit, olmuş. Bir, kardeşi, tutsak düşmüş. Kendisi, de, ihbar üzerine yakalanarak; Manisa, Hapishanesine, sevk edilmiştir. Hatice hanımı, kurtarmakla, görevlendirilen: Müfrezeye, verilen, emirler gene kadınların öldürülmesi dahi istenmektedir. Akhisar, yolunu, kesen Müfreze bir sonuç alamadan geri döner. İSTANBUL’UN TARTIŞMASI: Çarşafın, rengi, uzunluğu, peçenin kalınlığı; Kadınların, çarşaf ve feraceleri, yaşmak ve peçenin yerlerini: Daha, rahat, kullanışlı giysilere bırakmıştır. Birçok, kadın, tepkileri umursamayıp; Kısa, etek, boyları vücutlarına oturan renkli modellerle: Tesettür, kuralları’nın, dışına çıkmaktadır. İstanbul, sokakları, hissedilir bir değişim içindedir. 1922 Yılı’nın, Haziran, ayı kadın kıyafetleri üzerinden siyasi mesajların verilmesine tanık olur. Sürece, bizzat, müdahale eden Padişah Vahdettin; Açık, saçık, gezerek kötü örnek olan kadınlara yönelik önlemler alınmasını: Milletin, haysiyetini, zedeleyen duruma son verilmesini; Kadınların, kıyafetlerinin, İslam adabına uygun olmasını ister. Bunun, için, sadarete bir tezkere yazar. Nisvan-ı İslamiye’nin, şeraite, aykırı kıyafetlerle: Sokaklarda, dolaşmalarına, dikkat çekerek; Engel, olunmasını, buyurur. 21 Haziran 1922 günü, Takvimi Vakayi Gazetesinde, Hükümet’in açıklaması yer alır. Açıklamada, Müslüman, Türk Kadınlarının ev içinde istediği: Kıyafeti, giyme, konusunda serbest olduğu; Ancak, ev, dışında kıyafetlerinin Şer-i Şerife ve İslam adabına uygun olmasının altı çizilir. Bazı, kadınların, açık, saçık dolaşmasının iffetini ve masumiyetini korumak isteyen: İstanbul’un, pek, çok sakini tarafından üzüntüyle karşılanır. Devletin,

çarşafa, yeni bir şekil verme girişimi bu nedenle desteklendiği belirtilir. Aynı, Tarihli, Takvimi Vekayi Gazetesinde; Osmanlı Türk Kadınlarının, giyinme, kuşanma şekilleri anlatılır.

Devam Edecek.

Mehmet ŞİMŞEK. Art. Yazar.