Muhterem Okurlarım. Kadınlarımız, yazı, dizisinin: 277. Bölümünü, kaldığımız, yerden başlayıp; Anlatmaya, devam, ediyorum. HALİL EFE VE PARTİ PEHLİVAN’N KARISI HATİCE HANIM;
Seyret ne güzel durur şu makber,
Ya sadeliği değil mi dilber…
Vurduğun nefer değil bir ordu.
Ne cesaretle vurdun hain denî,
Beni de vur onun yanına gönder…
Taşların, üzerine, Recai zade ve Hamit’in dizelerini yazarken ağlamaktadır. İbrahim Ethem Bey, 17 Mayıs 1922 deki, Selendi muharebesinde: 12. Müfreze Komutanı Halil Efe, yaşamını, yitirmiştir. Gediz savaşında, şehit olan, kardeşi Necip ve sevgili Makbule’sine kavuşmuştur. Halil Efe, cenazesi, sekiz saat at üstünde taşınarak; Yağcı dağına, getirilmiş, gözyaşlarıyla kayaların içine defnedilmiştir. Gömüldüğü, yeri, birkaç kişiden başka kimse bilmeyecek. Arkadaşlarının, göz, yaşlarından sonra toprağı ıslatan: Uğrunda, şehit olan, can veren yurdun yağmurları olacaktır. Gediz, de, Efenin nefesini kesmek için Yunanlılar; Anadolu’da, yükselen, direnişinde nefesini kesmek için: Karadeniz, kıyılarını, bombardıman etmektedir. Karadeniz, Yunan filosunun, neredeyse karakoludur. 06 Haziran 1922, de, Karadeniz’e çıkan Averof Kılkış; 2 Zırhlı, 2 Muhrip, 2 Yardımcı Kruvazör ve 4 Küçük gemi: 07 Haziran 1922 sabahı, saat 09.00 sularında, Samsun limanı önüne gelir. ABD. Sans zırhlısı Komutanı, Yunan kaptan gemisi, Naksos’tan bir ültimatom getirir. Samsun Valisine, yanıt, notasını götürür. Kurusıkı, ateşiyle, başlayan bombardıman saat 18.00 e kadar devam eder. Hasar, büyüktür. Samsun’un, bombalandığı, 07 Haziran 1922 de: Gördes, işgal Komutanlığı’nın, bir mektubu ulaşır. PARTİ PEHLİVAN EFEYE: Aileniz, buradadır, istirahati çok güzel temin edildi. Emanetleri, dayısına, verildi. Size, çok, acıyoruz. Bu, kadar, hizmet, yaptınız. Şimdi, de, dağlarda sürünüyorsunuz. Aileniz, perişan, kendiniz mahzun. Kendinizin, mahzun, bir halde olduğunuzu biliyorum. Fakat elimizde, kanunlar, var. Ne, yapalım, emir böyle. Biz, size, iyilik yapmak isteriz. İstiyoruz ki, ailenizle, beraber yaşayasınız. Bu, yüzden, sizin bütün aile mahvoldu yazıktır günahtır. İşte, ben, Başkumandana yazdım. Takvimi Vaka yit Gazetesinde, yer, alan yazıya göre: Kurulun, belirleyeceği, çarşaf modeli kız talebelere giydirilebilecek. Böylece, zevk, sahibi kişilerin belirleyeceği yeni model çarşaf; Kız, talebelerden, sonra diğer kadınlar tarafından benimsenecek. Kadınların, kıyafetlerindeki, laubalilik ortadan kalkacak. İslâm kadınlarının, giyeceklerini, saptamak üzere Maarif Nazırlığı ve Şeyhülislâmlığa bağlı: Fetva Dairesi’nin, düzenlediği, toplantıya 1922 de kurulan ve üyeleri; Arasında, tanınmış, kişilerin bulunduğu: Türk Bedayini Koruma Cemiyeti, de, çağırılır. 25 Haziran 1922, tarihli, toplantıda; Padişah’ın, bu, konudaki yazısı okunur. Yeni, giyim modellerinin, hazırlanması için kurul oluşturulur. Kadınlar, cepheye ve cephe, gerisine: Büyük Taarruzun, hazırlıklarıyla, uğraşırken onlara; Padişah, iradesiyle, siyah cüppe giydirmek için: Oluşturulan, Kurul, görevini tamamlar. Kurulun, belirlediği, kıyafet uzun etekli, uzun kollu ve geniş cüppedir. HAZIRLANAN RAPORUN ESASLARI ŞÖYLEDİR: 1) Güzellik, esas, sadelikte olur kanaatindeyiz. Kıyafet, hariciyede, sadelik iltizam edilir. Güzellik, istihsal iyesi, temsil edilmiş olur. 2) En, fazla, kibar ve ağır renler koyu renklerdir. Bunlardan, siyah renk, memlekette resmi renk olarak kabul edilmiştir. Bu, nedenle, hanımların harici kıyafetlerinde koyu
renkler tercih edilir. Türk kadınlığını, temsilen, resmi davetlere iştirak edenlere; Memure hanımefendilerin, çarşaflarında, siyah rengi tercih etmek esas alınmıştır. 3) Tarifat, şeriatta, gerçekleştirilmesi için pelerinin boyu belden bir miktar (5 cm.) aşağıda bulunacaktır. Etekliğin, yerden, yüksekliği azami 20.cm. olacaktır. 4) Etekliğin, genişliği, kalça genişliğinin 20 cm. lâzımdır. Daha, fazla, olmamalıdır. 5) Pelerinin, altına, giyilen bluzların kollu olması gerekir. 6) Tesir at, havariye den, korunmak için mantoların yani yellendirme giyilmesi zaruridir. Mantonun, başlığı, bulunmalıdır. Başlık, enseyi, kapatır. 7) Kostüm, tayyör ve rop, hiç bir zaman pelerinsiz giyilmemelidir. 8) Etekliklerde, mantolarda, zıt ve ters renk bezenti giyilmez. 9) Peçenin, istimali, öteden beri adet. Fabrika ’da, olduğundan, ibaret olunca: Yüzünü, örtüp, örtmemesi mecburiyeti yoktur. 10) Maslar, bornoz, sayfiyelerde giyilir. Bu, rapor, Şeyhülislamca yazılır.
Devam Edecek.
Mehmet ŞİMŞEK. Art. Yazar.
Sayfa başına git